Запознавање: Интервју со Катерина Шошко
Раскажи ни нешто повеќе за себе, која е Шошко покрај пишувањето, со што се занимаваш, кое е твоето хоби?
Во работното време се занимавам пак со пишување (SEO содржини, кампањи итн.). Немам класично хоби, а слободното време го поминувам со луѓето што ги сакам, вежбам, хранам улични животинки, читам, патувам, се дистанцирам од вести, глупост и малограѓанштина (колку што можам).
- Кои се почетоците на твоето пишување, кога почна да пишуваш?
Немам класична приказна „знаев дека ќе пишувам уште откако научив букви“ и не ги сметам писмените по македонски јазик или дневниците за почетоци. Но читав, и тоа ми беше доволно.
Сега кога се присеќавам, секогаш имав приказни во глава што беа за мој entertainment односно за мојот замислен режисерски ангажман, ама никогаш не ми паѓало на памет да ги напишам. Кога првпат почнав да си дозволувам да напишам по нешто, имав дваесетина години и ми беше крајно непријатно зашто пишувањето е соголување и се плашев некој да не прочита, па уредно ги бришев сите записи.
Пишував на англиски (дијалози, фан фикшн и скици што потоа станаа Чернобог), зашто некако е полесно кога не пишуваш на мајчин јазик. И сфатив дека многу ми се допаѓа таа слобода на изразување и решив дека некој ден во иднина кога ќе бидам подобра и повозрасна ќе напишам и книга.
Еден ден решив дека баш дента е тој ден и во 2013 почнав да ја пишувам „Крвава месечина“ без никакви оптоварувања и надежи што би можело да излезе од неа. Самиот процес беше навлекувачки, зашто иако знаев што ќе пишувам, приказната ме зеде „под свое“ и имав чувство дека секогаш кога седнувам да пишувам, како да пуштам нова епизода од серија што сакам да ја гледам.
- Кој е твојот пристап кон пишувањето, дали имаш специфична рутина или ритуал кој ти помага при пишувањето?
Апсолутно никаков. Ми треба само лаптопот, соодветна музика и мир.
- Многу автори земаат инспирација од реални настани од вистинскиот живот. Дали има некои лични настани кои директно влијаеле на твоето пишување и дали некој лик е базиран на вистинска личност?
Настани од секојдневниот живот свесно и потсвесно ти влијаат и како човек и како автор, а со тоа и врз приказната. На пример, додека ја пишував „Крвава месечина“ работев во невладина што третираше семејно насилство и малку е кажам дека бев фрапирана од тие случаи. Тоа, и тоа како влијаеше врз приказната, иако не пишувам за конкретен случај или вистински луѓе.
Што се однесува на ликовите, сите се фиктивни.
- Како автор, како остануваш инспирирана и мотивирана, особено кога имаш пишувачка блокада (и дали воопшто имаш таква блокада)?
Првите две книги ги почнав со прецизна идеја за тоа како ќе се одвиваат. Чернобог знаеше да ме „сопне“, во смисла, ги имам главните и носечки столбови на мостот, ама имаше моменти кога „спојувањето“ знаеше да е потешко. Можеби врз тоа влијаеја големите паузи во пишувањето.
За да останам инспирирана и мотивирана, приказната мора да ме „земе“ под свое и едвај да чекам да седнам да пишувам. Не се форсирам — ако не ми се пишува, не ми се пишува. Сум забележала дека во случаи на „заглавување“ паметно е да пишуваш нешто друго. Пред некое време си најдов некои стари забелешки од Чернобог каде што очигледно сцената не одела мазно, па сум си се обратила себеси нешто во стил „и сега, како оттука?“. Јасно се сеќавам дека го оставив тој дел и ја напишав сцената со базенот што е при крај. Како некој што пишува по ред, тоа добро ми дојде, за да го ослободам умот.
- Што претпочиташ повеќе, Kindle или печатена книга?
Немам баш навика да читам книги во електронска верзија, иако е практично. Со оглед на тоа што голем дел од денот сум пред екран, секое читање печатена книга ми доаѓа како одмор.
- Кои се твоите омилени автори и книги? Која книга мислиш дека секој би требало да ја прочита?
„Одвеано од виорот“ од Маргарет Мичел, „Мајсторот и Маргарита“ и „Песјо срце“ од Булгаков, „Папокот на светот“ и „Вештица“ од Венко, „Пиреј“ од Петре, „Доба на невиност“ од Едит Вортон. Од современите домашни голем впечаток ми оставија „Диссомнии“, „Деса“, „Зелениот Дворец“, да не редам, многу се.
Не сум многу наклонета кон препораки за книги зашто луѓето имаат различни вкусови и капацитет за читање. Ама ако веќе мора, нека се „Пиреј“ и „Мајсторот и Маргарита“.
- Како се смени ти како автор од првиот напишан роман, па сè до ден-денешен?
Очекувањата пораснале, неоптовареноста испарила, изразот станал подобар, дијалозите поопуштени.
- Што мислиш, колку читателските групи имаат влијание на односот на авторот со читателите?
Влијаат секако. Ако си член на тие групи, имаш директна можност да читаш впечатоци и да разговараш и да се запознаеш со читателите.
- Дали би сакала твоите книги да бидат екранизирани? Дали си добила понуда за тоа?
Не знам дали постои автор што на ова би рекол „не“. 🙂 Досега не сум добила понуди.
- Дали би сакала твоите книги да бидат преведени на англиски или на друг странски јазик? Дали се случува нешто околу тоа прашање?
Да, секако. Не можам ништо да одговорам засега.
- Твоето првенче е психолошкиот трилер „Крвава месечина“. Како дојде до идеја да напишеш роман од овој жанр?
Пишував книга што јас сакам да ја читам. Во 2013 љубовните романи и расказите беа најбарани книги, но мене тоа не ми лежеше, а и не бев баш оптоварена со жанрови, па просто приказната за петтемина што најмуваат ист платен убиец да се решат еден со друг, ми беше презабавна за пишување.
- Следно доаѓа „Случајот Чернобог“, колку е важна љубовната приказна меѓу главните ликови за приказната и дали Мона би можела да стаса до крајот без Јан?
Чернобог е приказна за девојка што има телекинеза и цел свој живот е „случај“ што се влечка по установи.
Љубовта е главна есенција за сѐ во животот, па и во овој роман. Важна е за Елеонора Чернобог, зашто за првпат чудакот што е отфрлен и „сам против сите“ добива топло внимание и поддршка.
А Мона, режисерката од денешно време, тешко да може да го сними тој документарец без изворно раскажаната приказна од страна на докторот Јан Леви.
- Дали во денешното „разбудено“ општество, главниот женски лик Елеонора би бил прифатен и можеби би имал поинаква судбина?
Дали имаш телекинеза во 1980 или денес, не прави многу разлика, секако би бил медицински феномен, а луѓето исто љубопитно и уплашено би реагирале. Само денес веројатно уште од мали нозе би ја испитувале вистинските доктори, без да ја малтретираат со погрешни дијагнози. Веројатно би ѝ било полесно.
Последниот издаден роман е „Succubus“, роман чиј жанр и приказна се многу необични меѓу македонските автори и нивните книги. Од каде проникна приказната за „сукубата“ Луција?
Succubus е прва книга што почнав да ја пишувам без да имам поим каде ќе води. Ако за првите две јасно знаев кои се ликовите и каква приказна имаат, овде „дознавав“ повеќе со секоја напишана глава. Вештерки, демонологија и тие мрачни инквизициски времиња ми се омилена тема и за книги и за филмови. Интуитивно знаев дека некогаш ќе напишам таков готски роман сместен неколку векови наназад, ама не знаев точно каков. Пак ќе речам, напишав тоа што сакав да читам.
- „Succubus“ има многу уникатен крај. Дали кога почна да ја пишуваш книгата имаше замислено нешто друго или уште од почетокот знаеше дека така ќе заврши?
Succubus за мене почна од крајот. Откако излезе Чернобог немав намера да пишувам ништо, зашто ми требаше одмор, а и немав некаква посебна идеја. Но една сцена, односно тоа што во книгата е крајот на дејството од 18-от век, ми го „глодаше“ умот и морав да ја напишам за да ме остави на мир. Немав поим кои се ликовите, ниту зошто се таму кај што се, ниту зошто го прават тоа. Го оставив фрагментот да си стои, можеби половина година, кога решив пак да му се навратам. Од катедралата, што е лик сама по себе, почна (и заврши) целата приказна.
- Она што ги интересира читателите е дали се подготвува нешто ново?
Немам конкретен одговор на ова, зашто во телефон си запишувам можни појдовни точки и така си стојат, ме чекаат.
- Што можеме да очекуваме во иднина од тебе? Можеби романса или, пак, жанр кој досега го немаш пишувано?
Искрено, немам поим. Не се врзувам за жанрови.
Пишува: Перица Илиевски
