Запознавање: Интервју со Петар Стојановски
Раскажи ни нешто повеќе за себе, кој е Петар покрај пишувањето, со што се занимаваш, кое е твоето хоби?
Петар Стојановски е лик и карактер што сè уште го запознавам, на моменти не можам да го разберам и искрен да бидам секој ден ме изненадува со нешто ново. А доста често знае и да ме извади од кожа, хаха. Шала на страна, фамилијарен човек, кој има две мали дечиња и секој слободен момент гледа да им го посвети на нив. Покрај пишувањето, бидејќи мора од нешто да се егзистира, долги години сум во трговијата со резервни автомобилски делови, а како хоби и издувен вентил од сè наоѓам во спортот. Активен сум 3-4 пати неделно со спортски активности и тоа е нешто што ме прави да се чувствувам жив.
- Кои се почетоците на твоето пишување, кога почна да пишуваш?
Моите почетоци за пишување се некаде околу мојата 21 година, кога и ми се појави желбата да започнам нешто да пренесам на белата подлога, а воедно и тоа да биде споделено со пошироката јавност. Но, откако за првпат започнав да пишувам, дури по 8 години го издавам мојот прв роман.
- Кој е твојот пристап кон пишувањето, дали имаш специфична рутина или ритуал кој ти помага при пишувањето?
Па, секогаш секој роман го започнувам со концепт, го креирам костурот во неколку кратки црти, ликовите и кога сè е готово започнувам со процесот на пишување. Е, сега имам можеби една чудна рутина, а тоа е да пишувам во 3.00 часот наутро до кај 5.00 часот. Тоа ми е омиленото време кога сè е тишина и кога градот спие. Слушалките и компјутерот тогаш ми се најдобрите другари и 90% од моите романи се пишувани токму во тој период. Знам, чудак сум, хаха.
- Многу автори земаат инспирација од реални настани од вистинскиот живот. Дали има некои лични настани кои директно влијаеле на твоето пишување и дали некој лик е базиран на вистинска личност?
Скоро сите ликови во моите романи се фиктивни, а во „Храмот на натписите“ почетокот започнува со вистински настан, со земјотресот во Чиле 2010 година од каде што започнува да се развива приказната понатаму со уште еден реален лик, а тоа е професорот Насим. Инаку сè останато во романите е фикција произведена од мојата бујна фантазија, која се надевам нема да ме напушти додека сум жив.
- Како автор, како остануваш инспириран и мотивиран, особено кога имаш пишувачка блокада (И дали воопшто имаш таква блокада)?
Инспирацијата доаѓа и те напушта. Тоа се периоди каде што во оној момент кога ќе ти надојде инспирацијата, треба да го уловиш тој ист момент и да го задржиш во себе што можеш подолго. Читачки блокади според мене не постојат туку постои слободно време. Или го имаш или го немаш. Кога имате мали деца скоро и да е невозможно и да читате и да пишувате. Како викаат, слатки маки. Секој период во животот си носи различна инспирација за различни теми и токму тука се крие разновидноста и созревањето како автор.
- Што претпочиташ повеќе, Kindle или печатена книга?
Кратко и јасно, печатена книга. Тоа другото не знам ни како се изговара. Хаха.
- Кои се твоите омилени автори и книги? Која книга мислиш дека секој би требало да ја прочита?
Еден од омилените ми е ЈУ Несбе, бидејќи ја сакам таа скандинавска морничавост и студенило. Тука е Ден Браун, Лаш Кеплер, Томас Енгер, Јан Кефелек и сл. Книга што секој мора да ја прочита според мене е нормално „Кодот на Да Винчи“ од Ден Браун и „Варварска Свадба“ од Јан Кефелек.
- Како се смени ти како автор од првиот напишан роман, па сè до ден-денешен?
Јас секогаш сум правел некоја анализа на себе, некоја интроспекција, каде што правам паралела и мислам дека првиот роман иако за секој автор има посебно значење, јас ќе бидам реален и ќе кажам дека тој и останатите два романи се светлосни години во квалитет различни. Во првиот роман не се посветив толку многу, и таму се препознава онаа авторска незрелост, невиност и младост во едно, за разлика од последните два романи каде доста време посветив само на истражување, за да финалниот производ биде онаков каков што е.
- Што мислиш, колку читателските групи имаат влијание на односот на авторот со читателите?
Ова е интересно прашање и мислам дека доста влијание имаат одредени читателски групи, а може да кажам дека и одредени читатели кои се доста активни и со нивната оценка на одредена книга можат да влијаат и да покренат една книга да започне да се распродава преку ноќ со голема брзина. Но, и од авторот зависи колку е активен во тие групи. Има доста македонски автори кои се квалитетни и имаат одлични дела, но поради својата неактивност во групите, нивните книги не се продаваат во голема количина. Јас сум еден од тие кој не сака толку многу да се експонира во јавноста и би сакал повеќе моите книги да зборуваат во мое име наместо мене и најверојатно тука ја правам најголемата грешка, но едноставно сум таков. А дали се квалитетни, тоа нека пресудат читателите.
- Дали би сакал твоите книги да бидат екранизирани? Дали си добил понуда за тоа?
Тука ќе кажам едно големо ДА, бидејќи мојата намера можеби и не е толку голема да успеам како некој книжевник или писател, колку што би сакал да успеам во областа на филмот како сценарист, но шансите тоа да се случи се премногу мали во Македонија. Едноставно никој не ти дава можност и шанса за такво нешто. И секако дека најголема желба во тоа поле е токму екранизација на некој од романите и се надевам дека некој ден ќе го доживеам и тоа да се случи.
- Дали би сакал твоите книги да бидат преведени на англиски или на друг странски јазик? Дали се случува нешто околу тоа прашање?
Секако дека би сакал. Всушност тоа е првата појдовна точка од каде што би требало секој автор да го започнува својот пат кон успехот. Но, не на секој ќе му се посреќи. Како викаат, индивидуално е, секој со свој касмет.
- Твојот прв роман е „Странец под Алпите“. Зошто започна со пишување на трилер, што доведе твојот прв роман да биде од овој жанр?
„Странец под Алпите“ се случи на мои некои 21-22 години, без никаков план, без никаков концепт и затоа можеби ја одолговлечив толку долго. Сум се одлучил сосема случајно да пишувам во тој жанр и тој роман излезе онака спонтано и затоа можеби е полесен за читање и има недостаток од ситни детали. Но, така требало да биде, нека остане како што е, сепак е првенче и си го сакам. Трнлив беше патот додека го издадов, една година барав издавач.
- Следно го имаме твојот втор роман „Храмот на натписите“, во него нè шеташ низ мистериите на светот. Колку истражуваше за егзотичните локации кои ги посетуваат главните ликови?
„Храмот на натписите“ е роман каде што најмногу досега се имам посветено од аспект на истражување, роман кој не ме оставаше да спијам во ноќните часови, но и роман каде што неколку пати во самиот процес на пишување ме имаат полазено морници поради тоа што на неколку пати мојата измислена приказна ми се поклопи со неколку реални ситуации, кои отпосле ги открив. И мислам дека тој роман заслужува повеќе внимание од страна на читателската публика, но и не секој може да го разбере и конзумира поради неговата специфичност.
- Последно издаден е твојот трет роман, трилерот „Сиракот од Бергамо“. Зошто се одлучи баш во Италија да биде сместено дејството?
Многумина што го прочитаат ми искоментираа дека е одличен роман. Бидејќи првиот роман „Странец под Алпите“ ми остана како недовршен, како да имаше тој роман уште што да каже, па затоа се одлучив на „Сиракот од Бергамо“, за да ја продолжам таа сага за оперативецот Калин кој по интересни сплет на околности се има најдено во Италија, која е една од моите омилени земји, со такви автентични градби, каде под секое камче се наѕира историја. Сè уште е релативно нов роман. Изминаа само шест месеци откако го издаде издавачката куќа „Антолог“ со која имаме одлична соработка, за која се надевам дека ќе продолжи и во иднина.
- Твојот прв и трет роман се поврзани, дали си размислувал за пишување на трето продолжение?
Доста се двоумам околу тоа прашање, бидејќи би сакал дејството во следниот роман да биде во Македонија и се мислам дали да креирам нов лик или да ја продолжам сагата за Калин. Би било интересно да се види како Калин би се снашол во неговата родна земја.
- Она што ги интересира читателите е дали се подготвува нешто ново?
Засега нема ништо, но можеби за година-две да изненадам со нешто. Сега сум посветен на чување мало детенце и тие ми се приоритетите, а пишувањето може да почека. Сега останува да се радуваме на успесите на колегите по пишан збор, Анде, Мери, Јордан и останатите кои на престојниот Саем на книга ќе се претстават со нивните нови дела.
- Што можеме да очекуваме во иднина од тебе? Можеби романса или, пак, жанр кој досега го немаш пишувано?
Би сакал да се пробам во различен жанр, бидејќи сум таков човек по природа кој сака да експериментира. Но, не по секоја цена. Можеби некој хорор, некоја мистерија или слично, но засега само лебдат во воздух тие планови, меѓутоа тоа не значи дека во иднина нема да се остварат. Ви благодарам за интервјуто, задоволство ми беше, па се гледаме во некоја наредна прилика, се надевам со нешто ново.
