Рецензија од читател: Кон „Модар накит“ од Катарина Винклер

 

 

Во оваа толку мала, а толку сурова книга секој еден збор е на место, а ништо не е како што треба. Насилство базирано на пол, убиец број еден на жените. Модри мајки, жени, ќерки, сестри, сосетки, познајнички… модроцрвени и модроцрни, накитени со ѓердани и медалјони по вратот, алки по зглобовите на рацете и нозете и понекој скршен прст. Некои се смешкаат и покрај модриците, некои молчат во својата модрина. Но ниедна никогаш не се откажува од тежината на бојата. Модриот накит на жените е своерачен потпис од мажите, пенкалото може да е дрво или железо, а бројот на ударите ја одредува нивната модра нијанса.

Бесот што се чувствуваше во рецензиите што ги читав пред да ја земам книгава в раце е оправдан, а малку е според моите стандарди. Бесот што го остава горчината на ситуациите со кои дванаесетгодишната Филиз секојдневно излегува накрај и преживува како предмет за задоволување на мажот и робинка на свекрвата, не може да се контролира.

Тоа се шеми на однесување научени уште во детството. Лутина, агресивност и една чест со која се задоени ликовите како Јунус, за кого не најдов соодветен термин. Филиз му раѓа три деца, а секое од нив е само нејзино затоа што, иако го удираше сопствениот стомак со вреќи полни пченка, тие остана во неа. Нејзиниот живот не се промени ни по преселбата во Австрија, земја на жени во фармерки, деколтеа и развеани коси, наспроти нејзината бурка. Но почна да станува попаметна, да си го откупува мирот со удари и продирања, тоа се нејзините сопствени мерни единици. Колку удари по неа, толку помалку по децата, колку чини да се спречи еден удар, а колку силување. Удари по грб и колкови, раце и нозе по еден бод, удари по стомак и прсти по два бода, удари по глава и лице по четири бода, ако се со дрво ги удвојува бодовите, ако се со метален предмет ги множи по четири, силувањето го брои осум бода. Со петстотини шилинзи месечно, ги откупува децата од ќотек, а ако остане нешто, понекогаш се ослободува и себеси. Ситуацијата на крајот ескалира, и да не беше крајот таков каков што беше, книгава требаше да ја запалам. Тие зборови во неа пепел да се сторат, но знам дека заборавот ќе се распрскаше низ моето тело, мисли и крвоток.

Една ваква приказна, сигурна сум дека било милион пати потешко да се напише отколку што ми беше мене да ја прочитам. А ми беше неописливо тешко, верувајте. Секоја ситуација, секој збор ме удираше во душата. Удар. По удар. Удар. По удар. Модра ми е душата од приказнава. Никогаш нема да ја заборавам.

 

П.С. Фотографијата е направена со цел да бидеме благодарни што сме се родиле во место и време каде што можеме да се китиме со вистински накит, а не „модар накит“ со симболика на толку моќна и впечатлива метафора.

 

Пишува: Марина Серафимоска