Рецензија од прв читател: Билјана за „Смола“ од Ане Рил
Кога некого неизмерно сакаш, нормално е да сакаш да го заштитиш од секоја реална опасност. Се грижиш за него повеќе отколку за себе, посебно ако станува збор за твое дете. Светот би го променил, само тоа да остане безбедно. Но, ако си Ленс Хордер, ако живееш на малечкиот остров Ховеде, прилично изолирано и ако си преживел неколку трауми, тогаш нити знаеш нормално да сакаш, уште помалку нормално да заштитуваш.
Од привлечен, вреден млад човек, тој станува вистински запуштен чудак, вистински морбиден собирач, „hoarder“. Неговиот страв од загуба добива застрашувачки, болни димензии. Така, кога ќеркичката Лив има 6 години, тој го испушта чамецот на отворено море и кај властите пријавува дека таа е мртва.
Оттогаш Лив живее практично сама, живее во мракот, со темницата, дрвата и мирисот на смола што тие го испуштаат. На мајка си, Марија, не може многу да се потпре, зашто таа е неподвижна, а со текот на времето го изгубила и својот глас. Преостанува да верува на секој збор на таткото, да живее според неговите искривени правила, да присобира предмети кои се закануваат да го задушат целиот остров, со сите негови жители. Живее со „отровни родители“, многу оштетени во својата емоционална стабилност и ментално здравје, па не е чудно што самата на себе си станува родител. Дури и родител на своите родители.
Ленс постојано со себе носи еден малечок предмет, капка древна смола, килибар, со вечно заробена мравка во себе. Тој ѝ раскажува на Лив како смолата од дрвата има способност да заштити, да излекува, да зачува. И онака како што смолата ја обвива мравката за да ја зачува засекогаш, така Јенс прави обвивка од предмети околу нивниот дом. Обвивка која треба да ги сочува.
Мрачни, тескобни настани се нижат еден по друг, а сиротото дете се снаоѓа како знае и умее. Низ грлото како да голтав смола додека читав колку може да биде чудовишна психата, но всушност, во книгата нема зло. Нема гнев. Нема виновник. Затоа што длабоко под загубениот разум е љубовта. Сѐ што се случува е во име на љубовта и стравот. Никој никого не мрази, не презира, но постојано е присутен тој страв од загуба, од одземање, од одвојување. Затоа и трупањето, затоа ништо не смее да се фрли.
Чудно, необично и прекрасно дело. Авторката длабоко навлегува во психологијата на ликовите и навистина е лесно да се споите со секого од нив. Како смола се лепи содржината околу вас и иако на моменти е мачна, не ве остава да прекинете. Вистинско парче скапоцен килибар на нордиската писателска сцена ❤
Пишува: Билјана Димовски