Рецензија од прв читател: Симона за „Тоа можев да бидам јас“ од Марина Вујчиќ
Заносен, астрален, магловит, реален, комплексен и слоевит роман за различните перспективи.
Насловот се однесува на преиспитувањето на идентитетот – како го избираме, создаваме, негираме, браниме или спасуваме. Главната оска на дејството се животите и животните околности на психијатарот Лаура Херман и пациентите кои доаѓаат во нејзината ординација.
Романот има две водечки заплетни линии: едната линија ја носи неименувана пациентка, а другата страна самиот психијатар – Лаура, со нејзината вознемиреност и нејзиното чувство на неправилно потрошен живот.
Низ редовите на романот, приказните се испреплетуваат и во самиот тек се поврзуваат.
Перспективата од која Лаура раскажува ја читаме во трето лице, додека неименуваната пациентка во прво лице, со што ги разликуваме.
По текот на двете основни водечки линии, авторката Марина Вујчиќ дополнително го комплицира романот збогатувајќи го со животните приказни на уште тројца свои пациенти – младата вдовица чиј сопруг е загинат во сообраќајна несреќа; писателката во креативна криза Хилда Зрински и младиот режисер Павел, кој очигледно нема проблем и носи куп содржини што нема со кого да ги сподели. Тој доаѓа на сесиите за ново животно искуство.
Лаура, лично многу незадоволна од сопствениот живот и фрустрирана од неспособноста да го промени на подобро, прилично незаинтересирано ги слуша исповедите на своите пациенти. А во одреден миг на читање на романот, се добива чувство дека воопшто не ѝ е ни важно што зборуваат. Нивните монолози всушност ја зголемуваат нејзината разочараност во животот затоа што ѝ се чини дека и покрај проблемите што ги мачат, овие луѓе живеат поцелосен и поквалитетен живот и се поспособни од неа да ја достигнат посакуваната смисла на животот. Низ сеансите Лаура постојано замислува за што можела и за сè што е и не е во животот.
„Гладна сум за себе онаква каква што треба да станам. Гладна од тоа што не знам да именувам. Гладна од нередот на кој би можела да му се препуштам без задршка. Гладна за сопствената поинаква биографија.”
Лаура низ сеансите со пациентите успева да ја препознае причината за нејзиното незадоволство во редоследот на настаните во нејзиниот живот на кои не можела да влијае: од болеста и смртта на нејзината мајка, преку нејзиниот нефункционален однос со таткото, сè до професијата што не е нејзин избор, а врз сето тоа и лошо изведениот абортус што ѝ предизвикува неплодност. Како дополнително незадоволство се јавува тоа што се мажи за човек што не го сака, бидејќи ѝ е поддршка низ тешкиот период.
Ракописот постепено се претвора во роман за пишување романи и авторката цело време ја имплицира важноста и моќта на зборовите. Зборови кои се многу повеќе од алатки за комуникација, зборови кои создаваат нови светови, зборови како средство за соочување со сопствените мисли, ставови, стравови, разочарувања и надежи, но и зборовите како единствени постоечки и можни алатки за воспоставување рамнотежа во меѓучовечките односи.
Марина Вујчиќ всушност пишува ода на литературата која дополнително е изразена на крајот од романот, кога се покажува дека целиот ракопис е всушност роман напишан од неименуваниот наратор за самотерапевтски цели.
Aвтентична приказна за загубата на близок, за стравот од губење на љубовта и самиот себе. Роман за сеќавањата, за тоа како мирисот на една таблета може да те врати во најтешките мигови. Роман кој сугерира дека начинот да ги пребродиме тешките моменти лежи во самите нас, дека процесот на тагување и жалост е завршен само тогаш кога човекот е подготвен да се сврти кон сегашниот момент.
Пишува: Симона Котеска
