Книжевна призма: Жените и женскиот глас низ страниците на книгите
Светот на книгите е маестрален портал кој ни дозволува да ѕирнеме во нечиј свет, нечија глава, чувства и приказна. Моќните женски ставови и мисли, не секогаш успевале да допрат до светлината на денот, но тогаш кога таа мисија била успешна се создавале приказни вредни за раскажување. И тоа е пракса низ вековите, за различни теми.
Затоа денес зборуваме за некои од нашите омилени хероини, нивните мисли и искуства кои се преточени во приказни.
„Сензибилен раскажувач“ – Олга Токарчук
Најдлабоки и интимни разговори со самата себе, со белиот лист хартија, со сопствените мисли, скриени најдлабоко во еден човек. Во ова дело дознаваме како изгледа да си жена творец, колку често жените ја преиспитуваат својата креативност и како изгледа кога тие ќе се соочат со истата. Искреното зборување за креативноста на една жена се смета за храбар потег, често величен и баран од слушателот. Од друга старана, истото може да биде проткаено со многу страв и сомнеж. Храбро е жената да зборува за своите мисли, уште повеќе кога зборува во прво лице и не го преточува тоа во фикција.
„Ветрот го знае моето име“ – Изабел Аљенде
Користење на сопствената разумност и проникливост за да се зајакне колективната емпатија – тоа се моќите на една жена. Кога станува збор за грижа, нежност и давање помош, ретко кога мора да прашате два пати – веднаш се кројат плнови, се бараат истомисленици кои ќе подадат рака, се посветува, внимание, време и добра мисла. Веројатно при креацијата на женското битие, кое можеби не секогаш е физички најсилно се истакнува со нескротлива емотивна сила и интуиција. Тоа несомнено дозволува жените бестрашно да се борат за сѐ што веруваат.
„И ѕирка и проѕирка“ – Огнена Никуљски
Сите улоги на жената во мазикот наречен живот. Таа е ќерка, сестра, другарка, сопруга, мајка, тетка, баба, комшивка, домаќинка, вредна работничка… и дури со сите тие улоги… жена. Жена. Посебна, своја индивидуа коа си го наоѓа патот низ животот носејќи ги сите овие титули. Понекогаш изгледа како сон преминот од една во друга улога, неверојатно е колку бргу, или пак колку споро, се менуваат работите. Но едно е важно. Свесно или несвесно – забележеуваме, ги забележуваме промените во нас, паралелите меѓу едно и друго време и можеме да стремиме кон подобро. Да бидеме подобро.
Но тука се и моќните женски ликови создадени од страна на машки автори. И иако овој креативен потег во денешно време е следен под лупа, постојат навистина моќни женски ликови преку кои авторите покажуваат раслични животни судбини, и начини на кои општеството се соочува со жените.
„Брит-Мари беше тука“ – Фредрик Бакман
„Љубовта можеби не мора да биде огномети и симфониски оркестри за секој човек, секако мислам дека е во ред така да гледаме на неа. За некои од нас, љубовта може да биде и нешто друго. Разумни работи!“ Овој извадок е доволен да сфатиме дека модерната жена знае да прифати, но и ненамерно да се навикне на љубов која доаѓа во најразлични форми. Како што се вели и во описот на смата книга „Зад социјално непријатното , напорно лице на Брит-Мари се крие жена со фантазија, со преголеми соништа и претопло срце“. Сѐ што треба е таа да си го најде своето место под сонцето.
„Госпоѓицата“ – Иво Андриќ
Рајка е жена која живее во општество кое се развива. Таа за својата доба е модерна, работлива жена која како и секој друг- има своит стравови кои сурово ги крие и не сака да ги признае пред општеството. Таа никогаш не смее да изгледа како слабак – делкумно затоа што тоа е нејзината цел, но делумно и затоа што знае дека како таква општеството може да си поигра со неа. Одличчно отсликување на психологијата на жените кои дозволиле желбата за живот во нив да „згасне“ заради некоја „повисока“ цел. Можеби и книга пред своето време, за луѓе кои биле „пред своето време“.
„Неточка Незванова“ -Фјодор М. Достоевски
Дали после сите навидум изгубени животни битки, можеби е попаметно само да станеме неми следачи на нашиот живот? Колку може да издржи едно женско срце кое е соочено со судбински предизвици уште од своето детство? Прекрасен пример за тоа колку во еден млад женски живот е потребна поддршка, другарка, соборничка, некој со кој може да се споделат сите предизвици, сите „минорни“ моменти кои може да бидат капката која ќе ја прелие чашата на следниот проблем. Жената не треба да се плаши. Дури и тогаш, кога е избезумена од страв, таа мора да научи да следи сѐ околу себе.
