Јасна Котеска: Доколку би постоела временска машина, би сакала макар еднаш да присуствувам на писателските дружења во домот на Макс Брод
1. Покрај тоа што вашата книга доживеа ново издание, какви други успеси ви има донесено во периодот од првото издание досега?
Новите изданија на книгите Санитарна енигма (2020) и Комунистичка интима (2021) ми донесоа лична и професионална радост. Лично ми донесоа радост од изданијата на Антолог, а професионално ми подарија нови читатели и нови критички осврти кон книгите.
Антолог во 2021 го освои првото место во категоријата „Најдобра едиција“ за едицијата Громови од страна на Македонската асоцијација на издавачи. Се радувам што моите две книги се дел од оваа едиција и беа прогласени за култни книги во последните неколку децении.
2. Како сте задоволни од вашата соработка со „Антолог“ и колку сметате дека соработката со одредена издавачка куќа е важна за успехот на едно дело?
Тимот на Антолог е професионален, брз, успешен и со заемна доверба. Секоја книга треба да има издавачка куќа која ќе знае да ја приближи книгата до читателите. Уште пред соработката со Антолог, моите две книги беа преведени и објавени со издавачи од Вашингтон, Торонто, Љубљана, Софија и други градови, а Антолог овозможи повторно заживување на книгите пред новата генерација македонски читатели, за што сум благодарна.
3. Дали моментално пишувате и што ново да очекуваме од вас во блиска (или далечна :)) иднина?
Моментално се вратив од пустината Сахара и веќе следната недела одам во Норвешка. Ова лето ми подари можност да уживам во истражувањето на непосетените предели, авантуристички искуства, спокој и радост.
Во подалечната иднина со години работам на три ракописи, бидејќи моите книги бараат многу време и по стотици прочитани книги пред да ја објавам мојата. Едниот ракопис е Фројдовска читанка 2. Вториот ракопис има работен наслов Кафка, хумористот. А третиот ракопис е книга од областа на дигиталната хуманистика, која е спој на компјутерските науки и филозофијата, која заедно ја работиме академик Љупчо Коцарев и јас. Книгата има работен наслов Принципите на дигиталното јас и најнапред би требало да излезе на англиски јазик.
4. Дали имате омилен лик од вашите книги и дали би можеле да го поминете животот во негово друштво (таков каков што сте го створиле)?
Најомилените „ликови“ во моите книги се филозофите и писателите кои живееле во 19 век, а јас ги толкувам нивните ставови. Од сите нив, најмногу би сакала да се сретнам со данскиот филозоф Сорен Кјеркегор и со францускиот психијатар Жан Мартен Шарко, учителот на Зигмунд Фројд. Не верувам дека би сакале да поминат време со мене, зашто филозофите ретко сакаат филозофски дебати.
Доколку би постоела временска машина, би сакала макар еднаш да присуствувам на писателските дружења во домот на Макс Брод, во моментите додека Франц Кафка во хумористичен дух ги читал извадоците од својот роман во ракопис Процес пред присутните. Верувам дека и јас би се смеела со истата громогласна смеа како што се смееле сите од кругот на Макс Брод, вклучително и самиот Кафка.
5. Некои велат дека добар писател е 90% добар читател. Дали се согласувате со оваа изјава и доколку е така, кои автори имале најголемо влијание врз вас како писател?
Се согласувам целосно. Никогаш немав амбиција да бидам писател или автор. Во основно училиште сакав да бидам наставничка во основно училиште. Во средно училиште сакав да бидам професорка во средно училиште. Се’ што правам постојано од 14-годишна возраст до денес е читањето. Низ децениите читањето се претвори во обид за пишување. Подоцна се претвори во секојдневен позив. Најголемо влијание врз мене имаат Сервантес, Гете, Софокле, Достоевски и Шекспир, по овој редослед. Овие пет автори се дел од мојот живот и ги вселив во мојот дом пред да ги вселам документите, тањирите и маиците.
6. Што сте кога не сте писател/ка?
Најчесто само човек кој се обидува да го најде балансот во себеси и во светот.
7. Овој разговор е во склоп на акцијата ЛЕТО СО МАКЕДОНСКИ АВТОРИ која трае од 11 до 22 јули. Нашата заедничка цел е секој читател во својот список „книги за на одмор“ да вклучи и дела од македонски писатели. Но која книга вие би им ја препорачале на нашите и ваши читатели да ја понесат со себе ова лето?
Јас сум традиционалист. Би ги понела поезијата на Блаже Конески и драмите на Горан Стефановски. А потоа би ги читала, како што ги читам со најголема љубов и посветеност, сите македонски автори, од средновековните до најновите автори, кои тукушто објавиле книга на македонски јазик.
