Кратки рецензии за „Во понеделник ќе нѐ сакаат“ од Нахат Ел Хачми

 

Марина Стевковска

„Утре е понеделник.

Во понеделник ќе започнеме нов живот такви какви што треба да бидеме, а не какви што сме.

Почнувајќи од понеделник, без исклучок, ќе направиме сè: ќе почнеме со диета, со вежбање, куќата ќе ја исчистиме како нова, ќе го искористиме целосно времето, ќе успееме децата да си ги испратиме на школо убаво облечени, добро нахранети и доволно наспиени. Ќе се образуваме и ќе се облечеме за да ги добиеме најдобрите работни места и најдобрите сопрузи. Ќе се дотераме за да не изгледаме запуштено. Ќе бидеме убаво расположени и ќе си играме со децата за да ни ја видат радоста отсликана на лицето, така утре и тие ќе бидат радосни. Ќе учиме, ќе се трудиме, ќе напредуваме и ќе постигнеме сè што досега се чинеше невозможно.“

Наима е млада Маварка која со семејството живее во Барселона. И во неа се прекршуваат двата света во кои живее. Едниот, на Маврите, на муслиманската жена која не смее надвор од дома без машка придружба, која мора да си ја покрива косата, која мора да му се покорува на мажот. И другиот, модерниот свет, каде може да се школува, да го каже своето мислење, да носи фармерки, да ја исече и испегла косата. Таа сака живот од списанијата, од телевизијата, живот што го имаат нејзините врсници, а не живот затворена во стан со ниски тавани, каков што живее мајка ѝ. Идол ѝ е најдобрата другарка, врсничка од полиберални родители, која прави сè што сака, и многу ѝ е гајле што мислат соседите за тоа. Во обидот да се најде себеси, Наима заглавува во лавиринтот на донесување сопствени одлуки. Не секогаш знае да го одбере вистинското, не секогаш плановите ѝ се остваруваат, не секогаш има поддршка. Се опседнува со листи и списоци, диети, планови, сè со цел да биде прифатена од другите. Да биде добра ќерка, добра сопруга, добра мајка, добра писателка, добра другарка. Од петни жили се обидува да се вклопи во двата света, а јасно ѝ е дека не припаѓа ниту на еден.

И секојпат кога нештата ќе тргнат наопаку, започнува новата листа, новиот список и старата мантра: Во понеделник ќе ме сакаат!

Ова е приказна за една тинејџерка која може да биде каде било во светот, за борбата меѓу двата света во кои живее, за забраните и за заобиколувањето на истите, за лицемерноста и предрасудите, за созревањето. Приказна во која секој може да се пронајде себеси во одреден период од својот живот. Авторката создала една универзална приказна за себеспознавањето и себеприфаќањето на една млада личност која расте и се развива, за несигурноста и потребата да бидеме прифатени од другите, да нè гледаат какви што навистина сме, а не само маската која сме ја ставиле.

 

 

Билјана Димовски

Во понеделник ќе започнам нова диета, во понеделник ќе почнам да трчам, да слабеам, да учам, во понеделник ќе бидам подобра мајка… Ова е опсесивната мантра на една девојка, Маварка. Родена во Мароко, доселена во Шпанија на 8 години, во квартот на трите висококатници. Се труди девојката, од петни жили, да се вклопи во новото општество. Да ги раскине синџирите на традицијата, која вика дека местото на жената е дома, омажена млада, свиткана во грбот од постојаниот престој под ниските тавани, посветена на сопругот кој првпат го видела на својата свадба… Традиција која смета дека колку е подебела жената, толку е поспособен мажот кој се грижи за неа. Поддршка во таа нејзина борба има во најдобрата другарка, која иако припаѓа на истото племе, има среќа да живее во поеманципирано семејство. И туркаат двете со глава низ ѕид, едната учи, другата работи, едната се крие од сопствениот татко, од соседството кое се занимава со туѓите проблеми, за да заборави на своите. Другата, пак, со исправена глава си го сонува својот сон. Заеднички на двете, да се вработат, да бидат самостојни, да си изберат кого и како ќе сакаат, да прават што сакаат со својот живот. Дискриминирани на секој чекор, и како застранети од правиот пат, од својот народ, и како вечни туѓинки, од месното население, и како жени, во светот подреден на мажите. Во понеделник ќе ги сакаат, тоа е нивната мантра. Но, кој ќе ги сака, и зошто? Ќе бидат ли некогаш доволно добри за светот? Доволно слаби, со доволно права коса, доволно образовани, доволно добри жени, мајки, работнички? Ќе ги сака ли некој некогаш едноставно заради она што СЕ?

Книгата е всушност многу повеќе од приказна на имигранти кои се трудат да се вклопат во новата средина, книгата е за жените кои треба да ги задоволат критериумите на општеството, за секоја една од нас!

 

Билјана Ц. Наумовска

Го добива ли секој во својот живот тоа што го заслужува? Или она, за кое ќе се избори?

Во понеделник ќе нѐ сакаат е приказна за две млади девојки од маварско потекло, чии фамилии емигрирале во Барселона. Едната на грбот носи години макотрпна работа и труд, другата, години посветено учење и пишување. Сѐ со една цел, да се спасат од предградието, од зградите со ниските тавани, од средината со закоравени религиозни правила. Двете, ги носат своите откажувања и неостварени желби. Компромиси и неостварени ветувања. Носат предавства, свои и туѓи. Стравови за иднината, грижи и белези (видливи и невидливи), кои со години им кратеа по еден ден од животот.

И доаѓа оној момент кога сфаќаат дека се немаат изборено за ништо. Момент кога сфаќаат дека е предоцна да се изборат за што било.

Не, не е книгава приказ само на положбата на жените Маварки во општеството. Ова, за жал, е приказ за сѐ уште постоечките предрасуди и стереотипи во општеството, врз основа на социјалната класа, потеклото и врз основа на полот. Општество во кое најчесто, доколку една жена изградила успешна кариера, веднаш се етикетира без никакви еуфемизми. Општество во кое жената треба да ги исполнува однапред замислените очекувања и стандарди, за тоа како треба да изгледа, како да се облекува, дали и како да се негува!?

Точно е дека не сме исти, но заслужуваме и мора да бидеме еднакви!

 

Перица Илиевски

Во Понеделник ќе нѐ сакаат е приказна која влегува длабоко во теми кои се актуелни во секое општество како идентитет, припадност и комплексност на човековите врски.

Книгава ја следи приказната на младата Наима која се наоѓа во еден вртлог од предизвици при живеењето помеѓу две култури и начинот на кој нејзините искуства ги обликуваат нејзините чувства. Еден особено длабок цитат ми остана во сеќавање и го доловува чувството на резигнација и исцрпеност што може да дојде со оваа борба: „Животот е премногу сложен и исцрпувачки, па решив да дадам оставка.“

Пишувањето на Ел Хачми е и евокативно и проникливо, обезбедувајќи прозорец во внатрешниот живот на нејзините ликови и социјалните и културните контексти кои ги обликуваат нивните искуства.

Еден од највпечатливите аспекти на овој роман е богатството на неговите ликови. Ел Хачми го надополнува секој од нив со посебен глас и личност и ги истражува нивните мотивации и конфликти во длабочина. Ова прави приказната да се чувствува неверојатно реална и човечка.

„Книгите за готвење не ви кажуваат сè. Тие не ви ги кажуваат работите што готвачите ги знаат и ги земаат здраво за готово, претпоставувајќи дека целиот свет ги знае или дали рерната е електрична или на гас. Има илјадници работи кои не можете да ги контролирате само со читање на рецептот, а ги откривате само кога сами ќе готвите. Животот се живее, а не се чита.“

Она што е главната цел на книгата, според мене, е дека треба сите ние да се прифатиме какви што сме, не треба да бараме причини за нашиот неуспех во другите, не треба да пронаоѓаме причини за она што не сме го направиле, не треба да чекаме некој нареден понеделник за да почнеме да воведуваме промени во нашиот живот. Без разлика на сè, треба цврсто да застанеме, да размислиме, да не се влетуваме во ништо, но сепак она што сакаме да го направиме, да го направиме уште денес, а не во понеделник…

И уште нешто, забранетото јаболко е најслатко, колку повеќе е забрането, толку повеќе се посакува. Децата без разлика на која возраст, треба да имаат родители до себе со кој можат да споделат што мислат, што чувствуваат, бидејќи така би можеле да се избегнат во некој дел случувања поради кои ќе следува каење и од кои нема назад.

 

Ивана Божиновска

Во понеделник ќе почнам со диета. Во понеделник ќе купам фармерки. Во понеделник ќе излезам на кафе. Во понеделник ќе бидам совршена ќерка и жена каква што вие сакате. Во понеделник ќе бидам сè што вие сакате. НЕ БЕ! Денес ќе купам фармерки. Денес ќе одам на кафе. Совршена сум. Ич не ми е гајле дали сум совршена за другите. Како боли книгава… Зошто? Зошто некој Бог вели дека сме помалку битни на светов, само затоа што сме жени? Зошто сме истрошена роба ако еднаш сме излегле од токсичен брак? Зошто да немаме право на никаков избор? Зошто да немаме право на глас? Зошто да гледаме во земја кога одиме? Во понеделник ќе нè сакаат, освен ако одлучиме да не чекаме понеделник.