Врева и бес

Опис

Вилијам Фокнер е исклучително значаен автор, не само во американскиот контекст, туку и во светот. Неговиот Врева и бес е камен-темелник на европскиот роман од 20 век. Припаѓа на линијата именувана како „тек на свеста”, заедно со делата на Џојс и Вулф. Врева и бес е неговиот четврт роман, негово прво ремек-дело кое многумина се согласуваат дека му е најдобриот роман. И самиот Фокнер има изјавено дека Врева и бес му е најомилен од сè што има напишано, првично, како што вели и самиот, бидејќи претставува „раскошна непотполност”.
Тема на романот е пропаѓање на јужњачките велепоседнички господа. Компсон е едно од семејствата крај Мисисипи кои по Граѓанската војна преживуваат дива ексцентричност и тешки времиња. Осиромашувањето предизвикува посебно изопачување и чувство на изгубеност. Романот е поделен во четири дела и секој од нив му е доделен на различен лик. Синтагмата „компсоновски пораз” станува универзален после Врева и бес, а Фокнер, иако припаѓа на авторите што ги врзуваат своите дејства за одреден географски простор – Југот на САД, целосно го доловува општочовечкото. Она што го прави Фокнер во својот легендарен текст е калеидоскоп на свеста. Неговата скандалозна, богата, мрачна, на моменти тешка приказна е за лошата судбина, инцестот, лудилото, кражбата, нелегитимноста, и стоичката издржливост и раскажана од внатрешните гласови на тројцата браќа на Компсоновски.
Врева и бес е еден од Фокнеровите најдостапни и најмоќни дела. Сè е тука: комплексниот еквилибриум на граѓанските права и односи; конфликтот меѓу капитализмот на Јенките и јужњачките аграрни вредности; медитацијата на времето, свеста, западната филозофија… Сево ова поставено во проза која личи на модернистички еп во кој карактерите земаат на себе величина на богови а семејните настани ги разонираат како раскршени митови. Со Врева и бес, според Едмунд Вилсон, Фокнер си обезбедува место во „постфлоберовската група на која припаѓаат и Конрад, Џојс, Пруст”.